سیستمهای هوشمند مدیریت ساختمان چیست
در سالهای اخیر با پیدایش سیستمهای هوشمند و امکان کنترل اتوماتیک توسط تجهیزات کنترلی، بسیاری از تجهیزات و ماشین آلات مرتبط با انسان سیستمهای هوشمند و اتوماتیک را جایگزین کنترل دستی توسط اپراتور نموده و اپراتورهای سیستمهای هوشمند تنها عهده دار نظارت بر عملکرد سیستمهای هوشمند میباشند. این پدیده در صنعت ساخت و ساز و محل سکونت نیز گسترش یافته و بسیاری از امکانات را در ساختمان نیز بوجود آورده است.
سیستم BMS به اختصار از سیستم مدیریت ساختمان و یا (Building Management System) ابداع و مورد استفاده قرار گرفته است.
امروزه با توجه به هزینه بالای انرژی ونیاز به نظارت مستمر جهت بهینه نمودن مصرف، بر سیستمهایی که انرژی را مصرف میکنند و عدم امکان استفاده از نیروی انسانی در راستای تحقق این امر، سیستمهای کنترل هوشمند عهده دار این امر شده و پس از مدت معینی هزینه صرف شده جهت نصب و اجرای سیستمهای هوشمند مدیریت ساختمان را از محل کاهش مصرف انرژی، به سرمایه گذار بازمیگرداند.برای مثال در یک برج مسکونی 70 درصد هزینه برق مربوط به سیستمهای سرمایشی و گرمایشی بوده ومدیریت مصرف تجهیزات، موجب کاهش هزینه برق خواهد شد. علاوه بر هزینه کاهش مصرف، نظر به کارکرد بهینه تجهیزات، استهلاک آنها نیز کاهش یافته و دراثر مدیریت هوشمند، کاهش هزینه تعمیرات و قطعات یدکی این تجهیزات نیز در نهایت موجب برگشت سرمایه ایجاد این سیستم هوشمند مدیریت ساختمان (BMS) خواهد شد.
همچنین یک سـاخـتمان هـوشمنـد بنایی است که با استفادة بهینه از عناصر سازه و سیستم و خدمات و مدیریت و روابط درونی آنها ، محیطی مناسب و دارای صرفة اقتصادی ایجاد نماید . در ساختمان هوشمند بسیاری از اعمالی که ساکنان از روی عادت و بصورت غیر ارادی انجام می دهند توسط سیستمهای هوشمند انجام می گردد که باعث صرفه جویی در زمان و هزینه ی نیروی انسانی میگردد .پارامترهایی که توسط این سیستم کنترل میگردند علاوه بر کاهش مصرف، سطح آسایش ساکنان ساختمان را در حد مطلوب حفظ مینمایند.پارامترهایی چون دما، رطوبت و میزان روشنایی متناسب با فصول و زمانهای مختلف در حد آسایش به صورت اتوماتیک کنترل میشوند برای مثال در زمان کارکرد سیستم هوشمند، ساکنان حق باز کردن پنجره ها را نخواهند داشت و درساختمانهای اداری قبل از اتمام ساعت کار این سیستم بصورت اتوماتیک و متناوب شروع به خاموش کردن سیستمهای تهویه مطبوع، روشناییها و برق کامپیوترها نموده و قبل از شروع ساعت کار، دما و رطوبت را تنظیم و اجازه روشن نمودن پریزها را صادر مینماید .
در یک ساختمان هوشمند با امکانات بوجود آمده میتوان نمودارهای میزان مصرف انرژی به تفکیک انرژی سوخت و برق را بدست آورد و از آن در جهت کاهش مصرف انرژی و بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان ( مبحث نوزدهم – مقررات ملی ساختمان )و یا مقایسه هزینه محاسبه شده در قبوض با هزینه مورد انتظار بهره برداری کرد .برای کاهش مصرف انرژی سیستم هوشمند از زمان روشن بودن هوا برای کاهش مصرف روشنایی، دما و رطوبت محیط برای تنظیم بهینه سیستمهای گرمایشی و سرمایشی واحدها مانند چیلرها و هواسازها و یا دمای بویلرها استفاده مینماید. همچنین اینکه در چه فصلی از سال چه روشی از کنترل بهترین پارامترهای رفاهی را فراهم مینماید برای سیستم هوشمند از قبل تعریف شده است.
از مزیتهای عمده سیستمهای هوشمند نظارت بر سیستمهای حفاظتی و ایمنی ساختمان میباشد. در ساختمانهای هوشمند سیستم اطفا حریق و دوربینهای مدار بسته و حتی دزدگیرها امکان نظارت توسط سیستم هوشمند را دارا بوده و در صورت بروز هر مشکل سیگنالهایی برای آتش نشانی و یا پلیس و ساکنان ارسال میگردد. امکانات بسیار زیاد دیگری از قبیل کنترل تردد خودرو،آبیاری هوشمند فضای سبز، آسانسورهای خصوصی و موارد بسیار دیگری نیز امکان تعریف و اجرا را دارا میباشند.
طراحی سیستم BMS توسط شرکت برسام الکترونیک :
برای شروع پروژه لازم است تا با مطالعه دقیق نقشه ها و داده های موجود , بهترین طراحی بر اساس نیاز ساختمان و کارفرما انجام گیرد. این طراحی باید توسط یک تیم طراح ماهر و کار آزموده که اشراف کامل بر سیستمهای مکانیکال و الکتریکال ساختمان دارد انجام شود تا بتواند بهترین نقاط کنترلی را بدست آورد و آنها را بصورت یک DataShit کامل کنترلی درآورد.در این datashit نقاط کنترلی , بصورت ورودی و خروجی دیجیتال و آنالوگ (DO,DI,AO,AI) مشخص می شود. بعد از این مرحله نوبت به طراحی نقشه های فاز یک میشود که بعد از بازبینی نقشه های مکانیکال و الکتریکال نقشه های اجرایی تهیه می گردد. سیستمهای تحت کنترل هوشمند به صورت خلاصه در ادامه آورده شده است. توجه فرمایید تمرکز سیستم BMS بر روی سیستمهای تاسیساتی ساختمان است در حالیکه سیستمهای اتوماسیون خانگی(Home Automation) بر روی عناصر موجود در فضای سکونت تمرکز دارد و امروزه شرکتها بر یکی از این سیستمها تمرکز دارند. برخی از سیستمهایی که توسط سیستم BMS کنترل و مانیتور میشوند عبارتند از: سیستمهای برودتی مانند چیلرها، سیستمهای گرمایشی مانند بویلرها و متعلقات مربوطه نظیر پمپها و برجهای خنک کننده و سیستمهای هواساز و کنترل دمپرهای هوای تازه و برگشتی و رطوبت سازهای مربوط به هواساز که کنترل این عناصر موجب بهبود مصرف انرژی و تامین رفاه حداکثری برای ساکنان خواهد شد. کلیه تجهیزات تحت کنترل سیستم هوشمند در هر لحظه پایش و در صورت وجود مشکل در هر بخش سیگنال آلارم برای مسئول مربوطه ارسال میگردد. این امتیاز دیگری است که موجب کاهش هزینه تعمیرات سیستمهای تاسیساتی شده و سرعت سرویس دهی را بالا خواهد برد.
در انتها سیستمهای هوشمند مدیریت ساختمان محدودیتی در تعداد عناصر ممکن جهت کنترل و نظارت نداشته و بنا به نیاز و درخواست کارفرما پروژه تعریف و راه اندازی میگردد.