آشنایی با سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن
با شنیدن کلمه دی اکسید کربن چه چیزی به ذهنتان خطور می کند ؟ احتمالا اولین چیزی که به ذهنتان می رسد خفگی های ناشی از انتشار گاز دی اکسید کربن است. اما جالب است بدانید که این گاز ( البته با کمی تغییر شیمیایی ) قابلیت مهار کردن آتش سوزی ها در ابعاد گسترده ای را دارند و یکی از کاربردی ترین روش های نارسانا برای خاموش کردن آتش هستند که از آن به عنوان روش اطفا حریق دی اکسید کربن نام می برند.
اطفا حریق دی اکسید کربن چیست؟
سیستم اطفاء حریق دی اکسید کربن در واقع بک سیستم بر پایه گاز دی اکسید کربن است. گاز دی اکسید کربن یک گاز بی بو و البته بیرنگ است که به دلیل خنثی بودن ( یا همان نارسانایی شیمیایی ) به عنوان پایه سیستم اطفا حریق گاز دی اکسید کربن استفاده شده است. در سیستم های اطفا حریقی که از گاز دی اکسید کرین استفاده می کنند ، این گاز به دلیل سنگین تر بودن از اکسیژن بر روی اجسام می نشیند و اکسیژن را از مثلث آتش حذف می کند و همین باعث مهار شدن و خاموش شدن آتش می شود.
چرا گاز دی اکسید کربن ؟
همان طور که بالاتر هم به آن اشاره کردیم یکی از دلایل استفاده از گاز دی اکسید کربن در سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن، بیرنگ و بی بو بودن آن و خواص نارسانایی شیمیایی آن است. از دلایل دیگر آن نیز می توان به چگالی بالای گاز دی اکسید کربن نام برد. این گاز حتی از اکسیژن نیز سنگین تر است و به همین دلیل به سادگی به پایین حرکت کرده و بر روی اجسام می نشیند. همین امر باعث می شود که بر روی مواد مشتعل قرار بگیرد و آن ها را بپوشاند و آتش سوزی را خنثی نماید. از دیگر مزایای این سیستم می توان به در دسترس بودن این گاز اشاره کرد. گاز دی اکسید کربن یک گاز ارزان قیمت است و به راحتی در دسترس است.
همچنین مطلبی در مورد سیستم اطفا حریق با آب و گاز بخوانید
شکل های استفاده از سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن
سیستم اطفاء حریق دی اکسید کربن عمدتا به دو شکل نصب و مورد استفاده قرار می گیرند. به صورت سیلندر های پرفشار اطفا حریق دی اکسید کربن (HPCO2) و مخازن یخ زده اطفا حریق دی اکسید کربن (LPCO2).
سیستم اطفا حریق سیلندر های پرفشار
در شکل اطفا حریق سیلندر های پرفشار ، این گاز در سیلندر های فولادی به صورت مایع ذخیره شده و توسط لوله ها و ضامن های متعدد به شکل های مختلف هم بندی می شود که این شکل ها بر اساس محیط و نیازمندی ها متفاوتند. در سیستم های کوچکتر این روش مقرون به صرفه تر است و نیازمند تجهیزات کمتری نیز می باشد. اما به صورت کلی این روش جای بیشتری را اشغال می کند. همچنین نصب این سیستم نسبت به نوع دیگر آن ساده تر است.
اطفا حریق دی اکسید کربن سیلندر های پرفشار
سیستم اطفا حریق مخازن یخ زده کم فشار
در شکل اطفا حریق مخازن یخ زده ، یک مخزن محتوی مایع دی اکسید کربن است که در بالای آن یک کمپرسور انچماد قرار گرفته است و باعث حفظ فشار و دمای استاندارد مایع داخل مخزن می شود. این سیستم در مقابل سیستم اطفا حریق سیلندر های پرفشار نیازمند فضای کمتری است و همچنین امکان مانیتورینگ به صورت لحظه ای وجود دارد ، برخلاف سیستم قبلی که برای چک کردن نیاز به خارج کردن سیلندر ها از مدار است. همچنین این سیستم ها دارای بازدهی بیشتر نسبت به سیستم های قبلی هستند و حدود 30 درصد بازدهی بیشتری دارند.
اطفا حریق دی اکسید کربن مخازن یخ زده کم فشار
آیا سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن برای سلامتی مضر است؟
در یک کلمه پاسخ این سوال بله است. چرا که همانطور که میدانیم گاز دی اکسید کربن باعث خفگی می شود. اما در کنار آن لازم به ذکر است که برای خاموش کردن آتش غلظت این ماده افزایش داده می شود که نزدیک به 34 درصد است و این عدد باعث خفگی در کمتر از 30 ثانیه خواهد شد. به همین خاطر برای سیستم های اطفا حریق دی اکسید کربن از آلارم ها و هشدار دهنده های خاصی استفاده می شود که قبل از تخلیه شدن گاز افراد را مجبور به ترک محل حادثه کند و سپس سیستم اطفا حریق را فعال کند.
موارد استفاده از سیستم های اطفا حریق دی اکسید کربن
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم این سیستم اطفا حریق از یک گاز نارسانا استفاده می کند و به همین خاطر برای محیط هایی که امکان آتش سوزی مواد رسانا وجود دارد بسیار مناسب است. از این سیستم در مکان هایی که امکان حریق در اثر برق گرفتگی وجود دارد استفاده زیادی می شود. همچنین در محیط هایی مانند:
- صنایع چاپ
- صنایع خودروسازی
- قطعات الکترونیکی
- کارخانه سیمان
- سامانه های کشتیرانی
- و تولید و فراوری فلزات کاربرد دارد.