با اینکه همواره سیستم های اعلام حریق به صورت آمیانه سیستم های مهار آتش شناخته شده اند اما جالب است بدانیم که این سیستم ها نیز در خود تنوع دارند. سیستم های اعلام حریق با این که شکل های زیادی دارند اما عموماٌ به دو دسته اصلی تقسیم می شوند.
- سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
- سیستم اعلام حریق متعارف
برای توضیح این دو سیستم نگاهی اجمالی به روش کارکرد هر دو خواهیم انداخت و خواهیم دید که از چه دستگاه ها و ابزاری استفاده می کنند. قابل ذکر است هدف، خوب یا بد جلوه دادن هیچ سیستمی نیست و فقط به بررسی بی طرف هر دو سیستم می پردازیم.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر از چه اجزایی تشکیل شده است؟
عموما سیستم اعلام حریق آدرس پذیر از مجموعه ای از دستگاه ها و سنسور ها تشکیل شده که دارای قابلیت های پیشرفته ای هستند. این دستگاه ها هر کدام دارای آدرس مجزا هستند و در نهایت همه آن ها به یک کنترلر مرکزی متصل می شوند. آدرس هر کدام از این دستگاه ها در کتنرلر مرکزی ثبت می شوند و در نهایت کنترلر مرکزی با توجه به دستور دریافتی از هر آدرس وارد عمل می شود.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، قابل برنامه ریزی
بزرگترین مزیت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر امکان برنامه ریزی آن بر اساس محل های مشخص و فرمان های مشخص است.
به طور مثال ، فرض کنید سه محل داریم به نام های محل A ، محل B و محل C . در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر می توان تعریف کرد که در صورت دریافت سیگنال خطر از نوع دود آتش در محل A ، آژیر های هشدار در محل B به صدا دربیاید و خاموش کننده های محل C به حالت آماده باش دربیاید. به این شکل می توان به خصوص در ساختمان های بزرگ سرعت عمل را بالا برد و همجنین عملیات اعلام و اطفا را سریع تر و مفید تر انجام داد.
اطمینان بیشتر ، خطای کمتر
یکی از دغدغه های عمده شرکت هایی که سیستم اعلام حریق دارند ، گاها عملکرد اشتباه به دلیل گرد و غبار و دلایلی از این قبیل است که در سیستم های آدرس پذیر این مشکل کاهش یافته و قابل کنترل است. برای درک بهتر این مسئله این گونه آن را توضیح می دهیم. برخی سنسور های اعلام حریق که از سیستم اعلام حریق متعارف استفاده می کنند حتی در مواجهه با گرد و غبار نیز فعال می شوند. نکته مهم اینجاست که پس از تشخیص گرد و غبار توسط این سیستم ادامه فعالیت آن غیرقابل جلوگیری است. اما در سیستم های آدرس پذیر می توان سطح جدیت هشدار را تعریف کرد و در صورت احساس خطا حتی فرصت جلوگیری از ادامه فعالیت سیستم وجود دارد.
هزینه کمتر ، کابل کشی کمتر
دیگر مزیت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر استفاده از یک کابل مشترک برای ارتباط تمام دستگاه ها به یکدیگر است. در سیستم اعلام حریق متعارف هر یک از دستگاه ها با یک کابل مجزا به کنترلر اصلی وصل می شوند در حالی که در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر تمام دستگاه ها با یک کابل به یکدیگر متصل شده و به موجب آدرس دهی قابل تشخیص در کنترلر اصلی هستند.
تشخیص سریع تر و ساده تر خطا های دستگاه ها
در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر برخلاف سیستم اعلام حریق متعارف امکان تست و عیب یابی سیستم بر اساس هر دستگاه وجود دارد. در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر شما می توانید صحت کارکرد هر دستگاه را بسنجید و در صورت وجود مشکل سیستم به صورت خودکار با آلارم هایی بخش مشکل دار را به شما نشان خواهد داد.
آیا شما به یک سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نیاز دارید؟
همواره یکی از دغدغه ها در هنگام خرید این است که آیا به این دستگاه نیاز دارم یا خیر! اما از کجا می توان تشخیص داد که کدام سیستم برای ما مناسب است؟ اعلام حریق آدرس پذیر با اعلام حریق متعارف؟
برای تشخیص این مسئله اولین پارامتر ابعاد شرکت یا مجموعه است. سیستم اعلام حریق آدرس پذیر عموما برای شرکت ها و مجموعه هایی مناسب است که نسبتا بزرگ هستند و برای کسب و کار های کوچک هم هزینه زیادی در بر خواهد داشت و هم شاید آنقدر هم کاربردی نباشد. دوما مقدار هزینه ای که برای چنین سیستمی می شود بسیار مهم است. چون به دلیل قابلیت های زیاد این سیستم ها گران تر هم هستند و شاید برای کسب و کار های کوچک از نظر اقتصادی مناسب نباشند.
به طور کلی مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر را چنین خلاصه می کنیم :
مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر.
- تشخیص سریع محل خطر.
- برنامه ریزی برای واکنش متفاوت به ازای رویداد های متفاوت.
- امکان تشخیص بهتر خطا و جلوگیری از خطا های هزینه بر.
- اطمینان بیشتر به دلیل استفاده از بستر یکپارچه تر.
- کابل کشی کمتر.
- امکان بازدید و تشخیص خطا ها از روی کنترلر مرکزی.
سیستم اعلام حریق متعارف
سیستم اعلام حریق متعارف نسبت به سیستم اعلام حریق آدرس پذیر بسیار ساده تر است و از قابلیت های ابتدایی تری بهره می برد. این موضوع را به این شکل توضیح می دهیم. اگر می خواهید در صورت بروز خطر محل دقیق خطر را بدانید و حتی نوع خطر را بدانید حتما نیازمند سیستم اعلام حریق آدرس پذیر خواهید بود ، اما اگر این جزییات برای شما مهم نیست و تنها دانستن محل حدودی خطر برای شما کافی است شما نیازی به یک سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نخواهید داشت و داشتن یک سیستم اعلام حریق متعارف برای شما کافی خواهد بود.
سیستم اعلام حریق متعارف از یک کابل تشکیل شده که تمام سنسور ها و عملگر ها به آن متصل هستند و کابل دیگری که این کابل را به کنترلر مرکزی متصل می کند و در صورت بروز خطر تنها ناحیه خطر مشخص خواهد بود و سیستم بلافاصله وارد مراحل بعدی خواهد شد. سیستم اعلام حریق متعارف از نظر هزینه این نیز نسبت به سیستم اعلام حریق آدرس پذیر بسیار ارزان تر و به صرفه تر است.
سیستم اعلام حریق متعارف برای نصب نیز کار کمتری می طلبد و زحمت نصب و راه اندازی آن کمتر است.
عیب یابی و تشخیص خطا
برخلاف سیستم اعلام حریق آدرس پذیر ، سیستم اعلام حریق متعارف امکان تست و تشخیص خطا های سنسور ها را ندارد. در واقع هیج سنسوری به تنهایی و با آدرس جداگانه در سیستم اعلام حریق متعارف تعریف نمی شود ، بلکه تمام این سنسور ها در یک مدار موازی نصب می شوند. بنابراین امکان عیب یابی و تشخیص خطای هیچ یک از سنسور های سیستم اعلام حریق از طریق کنترلر مرکزی وجود ندارد.
اطمینان کمتر ، خطای بیشتر
با توجه به ساده تر بودن سیستم و عدم توان تشخیص خطا ها ، در صورت بروز اشکال در هر یک از سنسور ها یا تشخیص اشتباه خطر ، امکان جلوگیری از بروز اشکال وجود ندارد و به احتمال زیاد این اشتباه ضرر های مالی ای در پی خواهد داشت.
به طور کلی مزایای سیستم اعلام حریق متعارف را می توان چنین توضیح داد :
مزایای سیستم اعلام حریق متعارف
- هزینه کمتر برای راه اندازی.
- نیازمند زمان و انرژی کمتر برای نصب.
و اما معایب آن نسبت به سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
- عدم تشخیص مکان دقیق خطا.
- عدم امکان تست و تشخیص خطا سنسور ها.
- کابل کشی بیشتر نسبت به هم نوع آدرس پذیر.
- اطمینان کمتر و ضریب خطای بیشتر.